ભગવાન રામને વિષ્ણુનો 7મો અવતાર માનવામાં આવે છે. મર્યાદા પુરુષોત્તમ શ્રી રામે તેમનું સમગ્ર જીવન મર્યાદામાં રહીને વિતાવ્યું. ભગવાન રામજીના ચરિત્રના આવા અનેક લક્ષણો છે જે તેમને લોકો માટે આદર્શ બનાવે છે. ભગવાન રામે પોતાના આચરણથી દરેક માટે દાખલો બેસાડ્યો છે.
ભગવાન શ્રી રામ એક આદર્શ પુરુષ, પુત્ર, ભાઈ અને પતિ તેમજ એક આદર્શ અને કુશળ શાસક હતા.
તેમના શાસન દરમિયાન પ્રવર્તતી સારી વ્યવસ્થાને કારણે આજે પણ રામરાજ્યનું ઉદાહરણ ટાંકવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ ભગવાન રામના ચરિત્રમાંથી આપણે શું શીખીએ છીએ.
સહનશીલતા અને ધીરજ
ભગવાન શ્રી રામમાં અદ્ભુત દ્રઢતા અને ધીરજ હતી. કૈકેયીના આદેશ પર રામે 14 વર્ષનો વનવાસ ભોગવ્યો.. સમુદ્ર પર પુલ બનાવવા માટે તપસ્યા કરી. રાજા હોવા છતાં પણ તેઓ સાધુની જેમ જીવન જીવતા હતા. રાવણ દ્વારા માતા સીતાના અપહરણ પછી પણ તેણે ધીરજથી કામ કર્યું અને યોગ્ય સમયની રાહ જોઈ. આવી સહનશીલતાની પરાકાષ્ઠા ભગવાન રામમાં જ જોવા મળે છે. આજે પણ દરેક વ્યક્તિએ ભગવાન રામના આ ગુણને અપનાવવો જોઈએ.
દયા
ભગવાન રામ દયાની ઊંડી ભાવનાથી ભરેલા હતા. પ્રાણીઓથી લઈને પક્ષીઓ સુધી દરેક જીવો પ્રત્યે તેમનો દયાળુ સ્વભાવ હતો. આ ગુણને કારણે ભગવાન રામે બધાને પોતાની સુરક્ષામાં લીધા. ભગવાન રામે સુગ્રીવ, હનુમાનજી, કેવત, નિષાદરાજ, જાંબવંત અને વિભીષણ પ્રત્યે કરુણા દર્શાવી. રાજા હોવા છતાં, તેણે આ લોકોને સમયાંતરે નેતૃત્વ કરવાનો અધિકાર આપ્યો.
નેતૃત્વ ક્ષમતા
ભગવાન રામ એક રાજા હોવા ઉપરાંત એક કાર્યક્ષમ વ્યવસ્થાપક પણ હતા. તે બધાને સાથે લઈને ચાલવામાં માનતા હતા. ભગવાન રામની શ્રેષ્ઠ નેતૃત્વ ક્ષમતાને કારણે જ લંકા સુધી પહોંચવા માટે પથ્થરનો પુલ બનાવવામાં આવ્યો હતો. સામાન્ય લોકોને એક કરીને ભગવાન રામે એવી શક્તિ ઊભી કરી કે રાવણ જેવા શક્તિશાળી શાસકને પણ પરાજિત થવું પડ્યું. ભગવાન રામે લોકોને સંગઠનની શક્તિ શીખવી હતી.
મિત્રતાના ગુણ
ભગવાન રામ તેમની સારી મિત્રતા માટે પણ જાણીતા છે. તેણે જેની સાથે પણ મિત્રતા કરી, તેણે તેના સંબંધને દિલથી નિભાવ્યો. મહાન રાજા હોવા છતાં, રામજીએ દરેક જાતિ અને દરેક વર્ગના લોકો સાથે મિત્રતા કરી. કેવટ હોય કે સુગ્રીવ, નિષાદરાજ હોય કે વિભીષણ, ભગવાન રામે તેમના તમામ મિત્રો માટે ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કર્યો અને તેમની સાચી મિત્રતા દર્શાવી.
આદર્શ ભાઈ
ભગવાન રામ એક આદર્શ ભાઈ હતા. લક્ષ્મણ, ભરત અને શત્રુઘ્ન પ્રત્યેના તેમના પ્રેમ, બલિદાન અને સમર્પણને કારણે તેમને આદર્શ ભાઈ કહેવામાં આવે છે. ભગવાન રામ તેમના તમામ ભાઈઓ સાથે સમાન વ્યવહાર કરતા હતા. મોટા ભાઈની જેમ તેમને દરેક મુશ્કેલીમાં સાથ આપ્યો અને સાચો રસ્તો બતાવ્યો. ભાઈઓને પણ તેમના માટે અપાર પ્રેમ હતો. વનવાસ દરમિયાન લક્ષ્મણજી પણ તેમની સાથે જંગલમાં ગયા હતા. સિંહાસન મેળવવા છતાં ભરતે પોતાના મોટા ભાઈ રામના પગ સિંહાસન પર રાખીને લોકોની સેવા કરી.